Noodhulp in de praktijk: Sociale Fondsen Den Haag

“Inmiddels ben ik zeven jaar directeur bij het Haagse noodhulpbureau Sociale Fondsen Den Haag (SFDH). Wij geven gemiddeld per jaar aan 1.850 tot 2.000 huishoudens in de gemeente een gift. Dit kan een klein bedrag zijn voor bijvoorbeeld een nieuwe identiteitsbewijs, of een aanzienlijk groter bedrag voor het voorkomen van een ontruiming door een huurschuld te betalen van circa €3.500, -.” Aan het woord is directeur van het noodhulpbureau: Scarlett Zwartkruis. Zij vertelt over de afwegingen die SFDH maakt bij het wegen van aanvragen. En staat stil bij goede lokale samenwerking die ook geleid heeft tot een pilot met een verkorte aanvraagprocedure.

Er zullen altijd situaties zijn waarbij de (lokale) overheid niet, niet op tijd of niet voldoende een oplossing kan bieden. SFDH is laagdrempelig, snel en biedt maatwerk.
Scarlett: “Wij kijken als SFDH altijd naar het perspectief; wat lost de gift op of welk probleem wordt voorkomen? En wij kijken naar de persoonlijke situatie van mensen met urgente noden. Ik denk dat wij door middel van een gift bij veel huishoudens ervoor zorgen dat er geen stress meer is, of dat in ieder geval hun situatie verzacht of verlicht wordt. Vaak hebben huishoudens ergens anders al drie keer ‘nee’ gehoord en horen ze bij ons een ‘ja’. Dat geeft vaak ook weer vertrouwen, in henzelf en ook in hun hulp-/dienstverlener. Die heeft de toekenning van noodhulp toch maar even voor elkaar gekregen!”

Belang van lokale samenwerking

SFDH zoekt veel de samenwerking op om haar doelstelling te bereiken. Bijvoorbeeld met lokale leveranciers voor goederen en vaste laste partners voor het maken van afspraken. Zo heeft SFDH een convenant met vier lokale woningcorporaties, enkele energieleveranciers en het waterbedrijf.
“Ook schakelen wij veel met de Gemeentelijke Krediet Bank GKB of de bijzondere bijstand van de gemeente, om te bekijken hoe we een aanvraag ‘fiftyfifty‘ kunnen oplossen. Zo blijven de lijntjes kort en kunnen wij samen bekijken wat een duurzame aanpak of oplossing is om een Hagenaar weer op de rails te krijgen. Wij zijn dus trots en zuinig op onze goede relatie met de Gemeente Den Haag. Signalen, trends en ontwikkelingen worden onderling besproken en SFDH wordt gezien als een belangrijke samenwerkingspartner als het gaat om het verbeteren van de gemeentelijke dienstverlening”, aldus Scarlett.

Verkorte aanvraagprocedure en noodpotjes

SFDH probeert ook goed naar de aanvragers te luisteren. Wat hebben zij nodig om laagdrempelig een aanvraag in te dienen? “Zo kregen we bij SFDH het signaal dat hulp- en dienstverleners het nogal een karweitje vinden om een aanvraag in te dienen. En dat dit hen, als ze erg druk zijn, weerhoudt om een aanvraag te doen. Het opvragen van financiële informatie helpt een hulp- of dienstverlener in hulpverleningstrajecten, bijvoorbeeld omdat men er via de bankafschriften voor het eerst achter komt dat bepaalde toeslagen nooit zijn aangevraagd, er sprake is van een gokverslaving of er maandelijks informele schulden worden afgelost. Toch wilden we naar aanleiding van de signalen ook experimenteren met een verkorte aanvraagprocedure om hulp- en dienstverleners in hun werk tegemoet te komen. Deze route kan overigens alleen worden gebruikt als de aanvraag lager is dan €500,- en het niet om het aflossen van een schuld gaat. Wij zien dat hier dankbaar gebruik van wordt gemaakt en krijgen positieve reacties terug. Wij bieden aan organisaties die in contact staan met mensen met urgente noden ook de mogelijkheid om een eigen noodpotje via ons aan te vragen. Zo kunnen hulp- en dienstverleners over wat handgeld beschikken om direct mee te geven aan een cliënt (max €25 per persoon) als ze een urgente nood signaleren. Dit is voor ons ook qua afhandeling efficiënter, want het voorkomt dat wij bij SFDH kleine aanvragen van enkel een tientje langs zien komen.”

Uitzondering vanuit menselijke maat

Een casus die Scarlett Zwartkruis bij is gebleven, was de aanvraag voor een bijdrage voor een grafsteen. “In beginsel doet SFDH nooit iets met begrafeniskosten. Ten eerste omdat dit vaak echt hoge bedragen zijn, ten tweede omdat de gemeente voorziet in een begrafenis (hetzij sober) als er geen familieleden zijn. In dit geval ging het om een alleenstaande moeder waarvan haar zoon zelfmoord had gepleegd. Verschrikkelijk! Zij had de gehele begrafenis met hulp van familie weten te bekostigen. Ook de kosten voor de grafsteen waren bijna bijeengebracht. Alleen de laatste € 500,- miste nog. Omdat zij echt geen geld had en de gemeente niks kon betekenen, hebben we in dit geval een uitzondering gemaakt en dit als gift toegekend. Achteraf ontvingen wij een bedankje van de hulpverlener. Niet alleen de gift zelf, maar ook het begrip vanuit SFDH had de moeder veel steun gegeven.”